डिप्रेसन
किशोरावस्था र युवावस्थामा दुःखी हुनु, झट्ट मनका भावनाहरू परिवर्तन भइराख्नु सामान्य कुराहरू हुन् । यो उमेर नै चूनौतिपूर्ण हुन्छ । यसबेला पहिले गरेका कुराहरू अब बच्चाले जस्तो के गर्नु भन्ने तर्कना र आफुलाई मनलागेका काम गर्नलाग्दा तिमी त सानै छौं भन्ने तर्क घुमिरहन्छ । सबैकुरा परिवर्तन भइरहेको हुन्छ । यस्तो परिवर्तनशील अवस्थामा व्यक्ति डिप्रेसनमा छ कि छैन भन्ने कुरा सजिलै थाह पाउन कठिन हुन्छ । डिप्रेसन भएका व्यक्तिमा देखिने केहि सामान्य लक्षणहरू हामीले तल उल्लेख गरेका छौं ः
- दुःखी महसुस गर्नु, रुनु, एकोहोरो हुनु वा दिक्क मान्नु
- खाली महसुस गर्नु, खासगरी एकाबिहानै यस्तो महसुस हुँदा ज्यादै नरमाइलो हुन्छ
- आफुलाई केहिसमय अघिसम्म मात्र रमाइलो लाग्ने कुरामा एक्कासी रमाइलो लाग्नु छोड्नु
- बेस्सरी रिसाउनु, रिसको पारा छुट्नु
- आफ्नो कुनै मूल्य छैन वा म क्यै होइन भन्ने जस्ता तर्कना आउने र आफुले आफैलाई दोष दिने । यस्तो बेलामा ‘यो सबै मेरै गल्ती हो’ वा ‘यी सबै मेलै गर्दा नै भएको हो’ भन्ने जस्ता कुराहरू मनमा खेल्नु
- साथीहरूसँग भेटघाट गर्न बन्द गर्नु
- आफुलाई चोट पु¥याउने वा आत्महत्या गर्ने जस्ता विभिन्न किसिमका नकारात्मक सोचहरूले मनमा डेरा बनाउने । डिप्रेसनमा भएका व्यक्तिले ‘मेरो जीवनको कुनै अर्थ छैन’ वा ‘म अब यसरी बाँच्न सक्दिन’ भन्ने जस्ता कुराहरू बताउन वा सोच्न सक्दछन् ।
डिप्रेसनको असर हाम्रो शारिरमा पनि देखिन सक्छ, जस्तै:
- थकान, अल्छी वा जाँगर कम भएको महसुस हुने
- खान्की वा शरीरको तौलमा परिवर्तन हुने
- यहि कारण भनेर बताउन नसकिने समस्याहरू देखिने जस्तो पेट दुख्ने वा टाउको दुख्ने समस्या हुने
- निन्द्रा नपर्ने समस्या
डिप्रेसन भएका व्यक्तिहरूमा अक्सर गरेर एकाग्रता, निर्णय गर्ने क्षमता, समस्या समाधान गर्न र स्मरण शक्तिमा ह्रास आउने जस्ता समस्या देखिन्छ।
डिप्रेसन भए नभएको थाह पाउन हामीले यस विषयका विज्ञलाई नै भेट्नु पर्ने हुन्छ।